Terwijl het leger protesten probeert te verhinderen en er berichten circuleren dat de Mubaraks, tegen betaling van € 24 miljoen dollar wellicht worden vrijgelaten, zijn de Egyptenaren bang. Steeds meer krijgen ze het gevoel dat hun revolutie is gestolen en dat de roep om democratie is verdronken. Hoe zien zij de toekomst van de revolutie?
De stand van zaken
De revolutie is uitgegroeid tot een wonderlijke cocktail van het oude regime, fanatieke islamitische salafisten en de moslim broederschap. Dat alles met de steun van de legerleiding en de veiligheidsdiensten die weer terugvallen zijn gevallen in hun oude gewoonten van het misbruiken van de mensenrechten. Wat een ramp voor Egypte.
Het overgrote deel van de revolutionairen is nog steeds boos, vooral op het leger. Indien, zoals niet onwaarschijnlijk lijkt, de Moslim Broeders na de verkiezingen in september de macht naar zich gaan trekken, zullen heftige botsing volgen tussen diverse partijen. Ook zijn de revolutionairen boos, omdat de gewenste veranderingen veel te lang op zich laten wachten.
Enkele duizenden Egyptenaren verzamelden zich gisteren op het Tahrir plein. Onder het motto “Vernieuwing van de revolutie ter ere van de martelaren,” riepen de demonstranten om de vrijlating van gevangen genomen activisten en een revival van het revolutionair elan. Ook zijn de demonstranten boos over de berichten over de mogelijke vrijlating van figuren van het oude regime, met name van de afgezette president Hosni Mubarak en zijn twee zonen, die worden beschuldigd van corruptie en machtsmisbruik.
Afgelopen dinsdag werd Suzanne Mubarak vrijgelaten kort na het indienen van documenten waaruit blijkt dat haar villa in Heliopolis (een oostelijke wijk van Cairo) eigendom is van een zelfstandige ondernemen en dat de bankrekeningen van de ex first lady van Egypte louter en alleen worden besteed aan goede doelen. Later op diezelfde dag werd gezegd dat Hosni Mubarak een brief zou hebben ondertekend waarin hij verklaart afstand te doen van al zijn activa en onroerend goed in Egypte. Dat zal allemaal worden afgestaan aan de autoriteiten. Mubarak ligt als gedetineerde nog altijd in het Salam ziekenhuis in Sharm el Sheikh, op beschuldiging van corruptie, machtmisbruik en gebruik van geweld tegen de Egyptische bevolking.
Deze onverwachte actie gaf voeding aan de speculaties dat hij deed dit alleen heeft gedaan (als het al echt waar is) om aan zijn aanstaande detentie in de Tora gevangenis te ontkomen. De Hoge Raad van de Strijdkrachten haastte zich nog diezelfde dag met het krachtig te ontkennen van de beschuldiging dat die van plan was de afgezette president Hosni Mubarak amnestie te verlenen zonder enige vorm van proces en bevestigde dat het onderzoek doorgaan zal gaan zoals gepland. Ondanks deze verklaring zijn de activisten nog steeds boos en roepen nu zelfs op tot een tweede revolutie op 27 mei. Speciaal daarvoor is een Facebook-pagina geopend, die binnen twee dagen al meer dan 15.000 bezoekers is bezocht.
Aanslag op de vrijheid
Op het groene hart van het Tahrir plein verzamelden zich afgelopen woensdagmiddag zo’n honderd mensen om er te betogen voor de vrijlating van de activist Tarek Shalaby en 135 andere burgers die door het leger zijn opgepakt. Zij werden hardhandig gearresteerd tijdens een protest voor het gebouw van de Israëlische ambassade in Cairo ter herdenking van de ‘Nakba’ (de dag dat de staat Israel werd opgericht). Het brute optreden tegen de activisten voor de Israëlische ambassade in Cairo eerder deze week kwam na een reeks van harde optredens tegen protesten in de afgelopen paar maanden. De demonstraten eisen dat er een einde komt aan het, in hun ogen, klakkeloos arresteren van burgers. Iedereen is bezorgd over de vele mensen die door het leger gevangen gezet zijn. Het is ironisch dat er ook na de revolutie nog steeds mensen worden gevangen gezet en gemarteld.
Ook voor het gebouw van de Egyptische staatstelevisie ging het de afgelopen twee weken behoorlijk mis. Daar werden vorige week nog demonstranten, die daar demonstreerden tegen religieuze discriminatie, met veel geweld aangevallen door moslims en ‘criminelen’, zonder dat de ter plaatse aanwezige militairen ingrepen. Ook op het Tahrir plein werden met in maart en april meerdere protesten met grof geweld uiteengedreven door het leger, bereidwillig geholpen door ‘criminelen’. Die ‘criminelen’ zijn groepen van meestal jongeren die, naar men zegt, door leden van het oude regime zijn ingehuurd om met behulp van geweld chaos en angst te creëren.
De revolutie zal heus niet stoppen
De woede van de revolutionairen lijkt, hoewel soms wat naïef, wel terecht. Feitelijk is de revolutie uiteengevallen in twee delen. Een deel dat zich bezig houdt met burgerlijke en politieke vrijheid en een deel dat zich inzet voor de bestrijding van corruptie. De activisten van het eerste uur, met name de jongeren, moeten zichzelf maar zien te redden. Terwijl het hen ondertussen steeds moeilijker wordt gemaakt om te protesteren en om zich politiek te organiseren.
Niemand had verwacht dat er een plotselinge verandering van het oude regime naar een nieuw democratisch systeem zou gaan plaatsvinden. Zeker niet onder een militair bewind. De militairen hebben de macht in handen en niet de zorg over de voortgang van de revolutie. De komende maanden worden botsingen verwacht tussen het volk en het huidige regime, of tussen de verschillende politieke bewegingen. Mohamed Waked van de Revolutionaire Socialisten Beweging is niet verbaasd. “Ik denk dat de eerste botsing met Hosni Mubarak nog niets is vergeleken met de volgende botsingen. Alle signalen wijzen daarop na het hardhandig optreden tegen de demonstranten bij de Israëlische ambassade en het gewelddadige optreden tegen vier demonstraties op het Tahrir plein. Het is een kenmerk van alle revoluties dat, nadat het regime omvergeworpen is, de revolutionairen de macht in handen nemen. In ons geval gebeurde dat niet. Wat er nu gebeurt is niet de wil van het volk, maar die van de militairen, die deel uitmaakt van het oude regime.” Amr Ezzat, van de Vereniging van Progressieve Revolutionaire Jeugd, is het eens met de stelling dat de revolutionairen het land niet regeren. Toch is hij optimistisch: “Deze revolutie is anders dan alle andere, omdat er nog geen nieuwe leider is. Het leger is een onderdeel van het regime en is niet de beschermer van de revolutie. Ik zeg niet dat ze samenzweren tegen de opstand, ik denk gewoon dat ze in een lastige historische, politieke parket zitten en moeten improviseren. Ze zijn immers geen politieke organisatie.”
Misschien zouden de jongeren hun boosheid, zorgen, paniek en het gevoel dat ze slechts zijn gebruikt om de revolutie te organiseren, moeten bundelen en zich concentreren op constructieve politieke activiteiten.
Armen en onderdrukten
Veel mensen werden gevangen genomen tijdens en na de revolutie. Sommigen werden gepakt op het Tahrir plein en anderen elders op straat. Volgens mensenrechten organisaties zitten er nog steeds tussen de 7.000 en 10.000 mensen in militaire gevangenissen. Een van de grootste zorgen over de militaire vervolgingen is het ontbreken van de civiele advocaten. Mensen worden beschuldigd van wapenbezit en allerlei andere misdrijven, zoals het overtreden van de avondklok, maar advocaten mogen de rechtszaken niet bijwonen. Mensenrechten activisten zijn bezorgd over het feit dat het leger burgers gevangen zet in militaire gevangenissen, waardoor het onmogelijk is voor hun gezinnen om hen te bezoeken. Ook kunnen ze geen beroep doen op een advocaat. Daarom wil het comité ‘Nee tegen militaire processen voor burgers’ dat de mensen de straat weer opgaan, omdat aan hun eisen niet is voldaan. Mensen zijn boos en voelen zich bedrogen door het regime. Ze hebben niet de luxe niet optimistisch te zijn. Ze zullen moeten blijven gaan. De revolutie is nog niet voorbij en het regime is nog steeds niet echt weg. Er is niet echt veel veranderd. Mensen zijn nog steeds arm en onderdrukt.
Verschillende krachten proberen de revolutie te stelen
Velen geloven dat de revolutie serieus in gevaar is. Dat komt omdat er na de val van Mubarak niet een duidelijk doel is waar het met de revolutie heen moet. Ten tweede is er de groot “veiligheidsprobleem” in de vorm van aanslagen en geweld. Met de bedoeling om mensen bang te maken zodat ze zich tegen de revolutie zullen keren, waardoor de oude machthebbers hun macht weer kunnen terugveroveren. Het derde gevaar is de economische situatie. De Egyptische economie is de afgelopen maanden met 50% ingestort. En dat maakt een hoop mensen erg nerveus. Ten vierde is er een groot gebrek aan een leider van de revolutie. Ten vijfde heeft de huidige regering de regie van de revolutie duidelijk niet in handen. Het grootste probleem, ten slotte, is dat de Egyptenaren het sterke gevoel hebben dat de revolutie van hen is gestolen. De islamisten zijn te druk bezig met hun eigen belangen en de militaire zijn druk met het voorkomen van meer protesten. Terwijl de revolutie van 1952 een opstand was van enkele generaals die mensen rondom zich hadden verenigd, is de 2011 revolutie is een volksopstand. Maar als de revolutie mensen niet verenigd, is er geen revolutie.
Hoe nu verder?
Veel vragen doemen op: hoe zal de overgang van de militaire naar een civiele regering gaan plaatsvinden? Hoe groot is de angst voor een islamitische staat? En hoe ver zijn we nu eigenlijk? De meeste activisten, politici en intellectuelen het erover eens dat er snel verkiezingen moeten komen, zelfs al zijn veel politieke groeperingen er nog niet klaar voor. Want aan een regering kunnen mensen vragen stellen en ze ter verantwoording roepen. Dus liever een gemankeerde regering dan een leger dat heeft laten zien maar moeilijk te kunnen omgaan met politiek.
Er zijn ook redenen voor optimisme. De opzienbarende ‘Geest van Tahrir’ , die alles en iedereen 18 dagen lang samen bracht, heeft ons laten zien dat de Egyptenaren zich kunnen verenigen en kunnen opkomen voor hun rechten. Ook nu nog niet is voldaan aan de eisen van de revolutie.
Geen reacties