Kort na het bloedbad bij Maspero (het gebouw van de Egyptische staatstelevisie) in Cairo, waar het Egyptische leger meer dan twintig christenen afslachtte die protesteerden tegen de verwoesting van hun kerken, wisten sommige Egyptische media te melden dat de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Hillary Clinton genoeg had gezien. Ze verklaarde dat de VS plannen hebben voor een direct ingrijpen in Egypte.
Natuurlijk heeft Hillary Clinton zoiets niet gezegd. De Egyptische staatskrant Al Ahram meldt dat het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken de berichten dat Amerika plannen heeft om de Egyptische kopten te hulp te schieten, “volledig uit de lucht gegrepen zijn”. Kletskoek dus. Gisteren circuleerden op verschillende internetsites aan Clinton toegeschreven uitspraken dat de VS plannen hebben om speciale eenheden naar Egypte te sturen om daar Egyptische kerken te beschermen.
Ieder weldenkend mens begrijpt direct dat zulke geruchten onzin zijn: politici zeggen of doen zoiets niet. Maar helaas, sommige christenen in het Midden-Oosten, die weinig weten van het Westen, denken nog steeds dat hulp van de VS (als ‘christelijke’ natie) nu wel snel zal komen.
Interessanter is de vraag of een directe Amerikaanse interventie in Egypte de kopten echt zou helpen.
Het belangrijkste argument voor de VS om in te grijpen in een ander land, is het bevorderen van democratie. En de vraag is nu: hoe hebben de eerste uitingen van democratie – in de gedaante van de zgn. ‘Arabische lente’ en de ‘macht aan het volk’ – die door de VS warm werden begroet en gesteund, religieuze minderheden in de Arabische wereld daadwerkelijk geholpen?
In de periode na de opstand in Egypte hebben christenen meer onder misstanden te lijden dan in de tijd van de afgezette president Hosni Mubarak. We hebben allemaal met eigen ogen kunnen zien hoe Egyptische militairen – opzettelijk – lichamen van christelijke burgers met pantserwagens overreden, het vuur op hen openden, en naar verluidt zelfs hun lichamen in de Nijl dumpten om hun daden te maskeren. Dit alles gebeurde onder het bevel van veldmaarschalk Mohamed Tantawi. Zoiets gruwelijks heeft tijdens het 30-jarig bewind van Mubarak nimmer plaatsgevonden.
Om terug te keren naar onze vraag of een Amerikaanse interventie de kopten in Egypte zou helpen, moeten we het betreurenswaardige feit onder ogen zien dat de christenen die het zwaarst door geweld zijn en worden getroffen, juist in die islamitische landen wonen waar de VS heeft ingegrepen en miljarden dollars heeft geïnvesteerd om die staten in democratieën te veranderen.
Denk aan de stille vernietiging van de ‘Christian Dogs’ in Irak. Sinds de VS Saddam Hoessein ten val hebben gebracht, zijn het onthoofden en kruisigen van christenen regelmatige gebeurtenissen. Slogans als “Christenhonden, verdwijn of sterf” op muren en in kranten zijn heel normaal. Moslims dreigen Irakese christenen uit te roeien. Gezaghebbende moslimgeestelijken vaardigen fatwa’s uit waarin staat dat “het is toegestaan om het bloed van de Irakese christenen te laten vloeien”.
Volgens vele mensenrechtenexperts in het Midden-Oosten is de waarschuwing dat christenen in Irak dreigen te worden uitgeroeid geen loze kreet. Sinds de val van het regime van Saddam Hussein is meer dan de helft van de christelijke bevolking vanwege het tegen christenen gerichte geweld naar het buitenland gevlucht. Volgens recente rapporten van mensenrechtenorganisaties, zijn meer dan 700 christenen, inclusief bisschoppen en priesters, gedood en werden 61 kerken opgeblazen. Zeven jaar na het begin van ‘Operatie Iraqi Freedom’ zijn christenen in Irak niet meer dan tweederangsburgers, of nog minder dan dat.
Sinds de inval van de VS in Irak is de vervolging van christenen exponentieel toegenomen. Of zoals een topfunctionaris van het Vaticaan het onlangs uitdrukte: “Paradoxaal genoeg werden de christenen onder de dictatuur van Saddam Hoessein beter beschermd dan onder de Amerikaanse bezetting”.
Een interventie van de VS in Egypte is vooralsnog natuurlijk volstrekt ondenkbaar en niet aan de orde. Maar de overgrote meerderheid van de kopten zien de VS als hun allerlaatste hoop op redding. Afgaande op de ervaringen van hun christelijke broeders en zusters in Irak is het dus nog maar de vraag of de kopten in Egypte werkelijk gediend zouden zijn met Amerikaanse ‘hulp’. Het zou hun een uitzonderingspositie kunnen verschaffen. En dat zou vervolgens alleen maar meer afgunst en jaloezie oproepen. Liever geen Amerikaanse interventie dus.
Naar Amerika vluchten is een veel realistischere optie. Sinds de opstand in Egypte hebben ruim 95.000 kopten het land verlaten. Veel van de achtergebleven kopten stellen alles in het werk om Egypte zo snel mogelijk te ontvluchten. Zij hebben de hoop op een veilige toekomst in Egypte volledig verloren.
Maar ook een kentering behoort nog tot de mogelijkheden. Nu het leger zich de afgelopen zondag zo buitensporig agressief en gewelddadig heeft gedragen, is onder de overgrote meerderheid van de Egyptenaren het vertrouwen in het leger grotendeels verdwenen. Het leger, dat tijdens de opstand in januari en februari weigerde op haar eigen burgers te schieten, heeft zichzelf nu lelijk in de eigen voeten geschoten. Door – wederom – zogenaamd sectarisch geweld te ensceneren waarbij minsten 26 kopten werden gedood, hebben de militaire machthebbers een groot deel van de steun van de moslimbevolking verloren. Zij willen niet alsmaar de ‘zwarte piet’ krijgen en worden uitgemaakt voor ‘christenjagers’.
De spanningen in Egypte lopen niet langs de lijnen van de verschillende godsdiensten. De economische chaos die de opstand heeft veroorzaakt, de vele loze beloftes van activisten enerzijds en regering en legerleiding anderzijds, hebben het Egyptische volk in armoede en werkloosheid gestort. Onvrede en frustraties zullen de komende maanden hun uitweg gaan vinden. En dan zijn er altijd wel groeperingen die de klappen moeten opvangen. Minderheden veelal. De nood is hoog in Egypte, de druk op regering en legerleiding groot. Niemand die nog spreekt van een ‘Arabische lente’. Voor zover daar in Egypte ooit iemand in geloofde, is ook die droom afgelopen zondag aan flarden geschoten.
* voor de minder ‘bijbelgetrouwen’ onder de lezers: deze woordkeuze is niet zomaar gekozen; het is een verwijzing naar psalm 121 vers 1.
Geen reacties